تأثیر تبدیل مرتع به کشاورزی آبی بر حاصلخیزی خاک در منطقه تفتان

تغییر کاربری اکوسیستم های طبیعی به اکوسیستم های مدیریت شده، باعث تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک می شود که با توجه به روند گسترش تغییر کاربری اراضی، این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغییر کاربری بر خصوصیات خاک در منطقه تفتان واقع در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. بدین منظور برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله اسیدیته، هدایت الکتریکی، ازت، کربن آلی، کربن لابل در عمق 30-0 سانتی متری در کاربری های باغی، زراعت آبی، مرتع و کشاورزی رها شده اندازه گیری و جهت تعیین تفاوت بین فاکتورهای مورد مطالعه بین کلیه کابری ها، داده ها مورد تجزیه واریانس یک طرفه در قالب طرح کاملا تصادفی قرار گرفتند. به منظور مقایسه میانگین ها از آزمون دانکن استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که در اثر تغییر کاربری، در کاربری باغی به جز فسفر و کربن لابل کلیه فاکتو رهای مطالعه شده به لحاظ آماری تفاوت معنی دار نداشتند. در کاربری زراعت آبی به جز نیتروژن و سیلت سایر فاکتور ها از لحاظ آماری اختلاف معنی داری را نشان ندادند. همچنین، در کاربری کشاورزی رها شده، تنها هدایت الکتریکی به لحاظ آماری تفاوت معنی داری را نشان داد. با توجه به اینکه کاربری های مورد بررسی، از یک طرف دارای میکروکلیمای خاص و از طرف دیگر دارای شرایط ادافیکی خاک یکسان می باشد، لذا تغییر محسوسی در نتایج آزمایشات خاک مشاهده نمی شود که بررسی نتایج آزمایشگاهی صحت اطلاعات مزبور را تأیید می نماید. همچنین نتایج حاصل از بررسی پوشش کاربری های چهار گانه صحت فرضیات تحقیق را تأیید می کند. زیرا از یک طرف تغییر کاربری مرتع به زراعت آبی و باغی با تغییر کامل ماهیت مراتع و تغییر شکل آن و به خصوص حذف کامل پوشش گیاهی طبیعی منطقه و جایگزینی با گونه های دست کاشت شده و از طرف دیگر با تغییر کامل ماهیت پوشش گیاهی، بر کمیت و کیفیت ماده آلی خاک موثر می باشد.